Κυριακή, 19 Μαΐου, 2024
Σινεμά

Λολίτα με δωρεάν είσοδο στο θέατρο Χυτήριο…

Λολίτα με δωρεάν είσοδο στο θέατρο Χυτήριο… σκηνοθεσία Στάνλεϊ Κιούμπρικ με τους: Σέλεϊ Γουίντερς, Σου Λάιον, Τζέιμς Μέισον, Πίτερ Σέλερς

Τετάρτη, 14 Αυγούστου 2019 στις 8:30 μ.μ. – 11 μ.μ.

Χυτήριο Theatre – Σημείο Πολιτισμού
Ιερά Οδός 44, Κεραμεικός, 10435 Αθήνα

Η Lolita ειναι η εκτη ταινια της μοναδικης περιπτωσης στον χωρο της σκηνοθεσιας που υπηρξε ο Stanley Kubrick. Προκειται για την κινηματογραφικη μεταφορα του λογοτεχνικου εργου του αιρετικου Vladimir Nabokov που σηματοδοτησε εναν συγκλονιστικο σταθμο στην δυτικη λογοτεχνια.

Ενας προκλητικος συγγραφεας, ενας αινιγματικος σκηνοθετης, ενα ενοχλητικο θεμα, ενα ιδιομορφο καστ σε μια προσπαθεια αφυπνισης μιας κοινωνιας που αγονταν απο πουριτανισμους και καταδυναστευονταν απο μια στειρα ηθικη.

Ενας καθηγητης γαλλικης λογοτεχνιας με το ονομα Humbert Humbert πεφτει θυμα της γοητειας ενος νυμφιδιου, της Lolita. Το παθος του τον οδηγει στο να παντρευτει την μητερα της προκειμενου να εξασφαλισει το προνομιο να την βλεπει. Μετα ομως απο τον θανατο της νεοαποκτηθεισας συζυγου, εγκαταλειποντας πλεον τα προσχηματα και κανοντας χρηση της εξουσιας που του εξασφαλιζε η εξ αγχιστειας συγγενεια μαζι της, παιρνει την Lolita μαζι του, συντροφο σ’ ενα ταξιδι χωρις προορισμο που μοιαζει με αποπλανηση. Σε καθε τους βημα σ’ αυτην την περιηγηση συναντουν τον θεατρικο συγγραφεα Clare Quilty, ο οποιος προσπαθει να αποσπασει την Lolita απο τον, ας πουμε θετο της πατερα, πραγμα που τελικα καταφερνει. Αυτο θα οδηγησει τον Humbert Humbert στην τελικη και ακραια πραξη του φονου.

Ο Nabokov εγραψε τη Lolita το 1954. Πιθανως το εναυσμα για την συγγραφη αυτης της καταραμενης ερωτικης ιστοριας να υπηρξε το θρυλικο σκανδαλο που ειχε προκαλεσει ο Charlie-who-else-Chaplin στις αρχες του αιωνα διατηρωντας ερωτικες σχεσεις με την εφηβη Lolita Mc Murry. Το μυθιστορημα ειναι ενα μνημειωδες λυρικο εργο, μια πραγματεια πανω στα ακραια παθη, μια ελεγεια στον ερωτα οπως κι αν αυτος εκφραζεται και οποιο και αν ειναι το αντικειμενο του ποθου.

Οπως αντιλαμβανεστε στο εργο του Nabokov παρ ‘ολο που σημερα ανηκει στα κλασσικα αριστουργηματα της παγκοσμιας λογοτεχνιας την εποχη που γραφτηκε συναντησε τρομακτικα εμποδια στον δρομο προς την εκδοση του. Η ερωτικη ψυχωση του μεσηλικα για το δωδεκαχρονο κοριτσι, μια ανομολογητη φαντασιωση, δεν μπορουσε παρα να προκαλεσει αντιδρασεις. Ο Groucho Marx ειχε πει χαρακτηριστικα «I’ m going to put off reading Lolita for six years. I’m waiting until she turns eighteen” και αυτη η φραση μας παραδιδει σαφως το μετρο της ενοχλησης που ειχε προκαλεσει το βιβλιο. Η ενδοσκοπηση στην ανδρικη ψυχοσυνθεση που επιχειρει ο συγγραφεας και η ωμη εκθεση και λεπτομερης αναλυση των πιο αποκρυφων στοιχειων που συνθετουν την ανθρωπινη αδυναμια και διαστροφη τρομαξε το αναγνωστικο κοινο της εποχης. Η κινηματογραφικη μεταφορα εμοιαζε ακατορθωτη. Κατι παραπανω, εμοιαζε με κακογουστο αστειο.

O Kubrick ομως, γνωστος για τις αντιφατικες και καμια φορα ανεξηγητες επιλογες του, αποφασιζει οτι αξιζει τον κοπο να παρει το ρισκο. Το μυθιστορημα και η πολυπλοκοτητα των χαρακτηρων που πρωταγωνιστουν αποτελουν προκληση για τον σκηνοθετη με την απαραμιλλη ικανοτητα να παρουσιαζει τους ηρωες του οπως ειναι και οχι οπως θα επρεπε να ειναι. Για τον Kubrick η ταινια ειναι μια ασκηση ζωης.

Το καστ ειναι εξισου θρυλικο.

Ο James Mason ανελαβε να φερει σε περας εναν ρολο που φοβηθηκαν ο Noel Coward και ο Laurence Olivier. Τον ερμηνευει με παθος, με σιγουρια, με γλαφυροτητα και με αυτην την εκπληκτικη ικανοτητα να παραμενει αξιοπρεπης ακομη και κατα την στιγμη που ξεπερνα ολους τους ηθικους του φραγμους. Η καταρρευση του καθως το απαγορευμενο παθος ανδρωνεται παρουσιαζεται μελετημενα και καθολου υπερβολικα. Η τελικη του απογυμνωση μπροστα στην –με τοσο λιγη κατανοηση- Λολιτα αποτελει ενα θαυμασιο παιχνιδι ισορροπιας αναμεσα στο γελιο και στο κλαμα, μια υποκριτικη ασκηση. Σε κανενα σημειο αυτης της σκηνης δεν γινεται μελοδραματικος.

Ο Peter Sellers σ’ εναν εξοχως ενδιαφεροντα ρολο στην ουσια ενσαρκωνει τη νεμεση του Η.Η. Καθ’ ολη την διαρκεια του φιλμ δινει μορφη σε ολες τις ανασφαλειες, τους φοβους, τους ηθικους και μη φραγμους του πρωταγωνιστη και στο τελος τον οδηγει στην υπερτατη τιμωρια (και αυτοτιμωρια). Την διαπραξη φονου. Ο καθοριστικος παραγοντας της καθαρσης, ο ανθρωπος με τα χιλια προσωπα, προβαρει σ’ αυτο το φιλμ τον ρολο που θα τον αποθεωσει στον επερχομενο Strangelove. Εκπληκτικη ερμηνεια, μια απο τις πιο μεστες στην καριερα του.

Η αναμετρηση των δυο ανδρων με επαθλο τη Lolita δεν εχει νικητη απλα μας παραδιδει μια πρωτοφανη αναλυση γυρω απο το ποσο μικρη ειναι η αποσταση μεταξυ του φυσιολογικου και του μη φυσιολογικου. Θα μνημονευσω αλλη μια φορα την σκηνη του θανατου του και την υποκριτικη δυναμη που επεδειξε κατα την προσπαθεια να αποσπασει την προσοχη του επιδοξου δολοφονου του αλλαζοντας ρολους και χρησιμοποιωντας ολα τα οπλα του που εκτεινονταν απο την παραληρηματικη ικανοτητα εως την ειρωνεια και την απαξιωση.

Η Lolita, το απολυτο νυμφιδιο, ο εφιαλτης μια ολοκληρης κοινωνιας, ενσαρκωνεται απο την Sue Lyon, μια πρωτοεμφανιζομενη ηθοποιο, την οποια επελεξε ο σκηνοθετης μεσα απο 800 κοπελες. Η αθωοτητα του βλεμματος της σε συνδυασμο με το αυθαδικο μουτρο και το προκλητικο σωμα συναντησαν την απολυτη εγκριση του σκηνοθετη. Άλλωστε η προσωπικοτητα της Lolita ηταν προϊον του απολυτου ελεγχου του Kubrick. Η ιδια θεωρησε οτι ο ρολος την κατεστρεψε υπονοωντας σαφως αυτο που ολοι υποπτευομαστε: οτι ο Kubrick την «εκμεταλλευτηκε» προκειμενου δωσει πνοη στο οραμα του.

Η Shelley Winters στον ρολο της υστερικης και ανεπαρκους μανας με την περιορισμενη ευαισθησια και αντιληψη, ειναι θαυμασια. Υπο την λεπτομερη καθοδηγηση του σκηνοθετη θιγει με την ερμηνεια της δευτερευοντα ζητηματα οπως ειναι ο υφερπων ανταγωνισμος μεταξυ της γυναικας που ξεθυμαινει σεξουαλικα και της σαγηνευτικης διαδοχου της στις ανδρικες φαντασιωσεις που ειναι παρων ακομη και οταν τις δυο γυναικες καθοριζουν τοσο στενοι δεσμοι.

Η ταινια του Kubrick δεν αποτελει ακριβη μεταφορα του βιβλιου του Nabokov. Το παραδοξο ειναι ομως οτι του ειναι πιστη με εναν θαυμασια απιστο τροπο. Ο μεγαλος κινηματογραφιστης εχει αναμφισβητητα προσεγγισει με απολυτο σεβασμο το εργο του μεγαλου συγγραφεα. Εχει διακρινει ολες τις πνευματικες του επιδιωξεις, εχει υιοθετησει στην κινηματογραφηση την εμμονη του συγγραφεα για την λεπτομερεια, εχει διαγνωσει την μελαγχολια που διεπει ολο το αναγνωσμα (και γι’ αυτον τον λογο γυρναει την ταινια σε ασπρομαυρο φιλμ) ομως τελικα εχει καταφερει να βαλει την προσωπικη του σφραγιδα.

Το φιλμ σε καθε περιπτωση αποτελει μια τομη στην ιστορια του κινηματογραφου κυριως διοτι η θεματολογια του δημιουργησε προϋποθεση για την πραγματοποιηση θαρραλεων εξορμησεων σε σκοτεινες πλευρες της ανθρωπινης προσωπικοτητας και απο αλλους δημιουργους οπως π.χ. ο Louis Malle.
cine.gr

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

Δείτε περισσότερες ταινίες:

Δείτε και αυτά:

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *